Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων, 13 Δεκεμβρίου 2023

Ένα έτος μετά τη Διάσκεψη Κορυφής του 2022 στα Τίρανα, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες για την τέταρτη ετήσια Διάσκεψη Κορυφής τους. Η Διάσκεψη Κορυφής ήταν ευκαιρία να επαναβεβαιωθεί η προοπτική προσχώρησης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, καθώς και η ανάγκη για σταθερά και μη αναστρέψιμα μεταρρυθμιστικά επιτεύγματα από μέρους των εταίρων, με βάση τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ. Στο τέλος της Διάσκεψης Κορυφής εκδόθηκε η Διακήρυξη των Βρυξελλών.
Στόχος της ΕΕ είναι να προσεγγίσει τα Δυτικά Βαλκάνια στην ΕΕ, προλειαίνοντας το έδαφος για την προσχώρηση και αποφέροντας συγκεκριμένα οφέλη στους πολίτες τους ήδη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διεύρυνσης. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΕ προτίθεται να διερευνήσει πρόσθετα μέτρα με στόχο την περαιτέρω προώθηση της σταδιακής ολοκλήρωσης. Η ΕΕ τονίζει επίσης τη σημασία της πλήρους αξιοποίησης του δυναμικού των υφιστάμενων νομικών μέσων. Η ΕΕ εξέφρασε ικανοποίηση για την αποφασιστικότητα των εταίρων από τα Δυτικά Βαλκάνια να σεβαστούν και να δεσμευτούν ως προς τις βασικές ευρωπαϊκές αξίες και αρχές, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η ΕΕ είναι έτοιμη να εξετάσει τις προτάσεις που διατυπώνονται στο νέο σχέδιο ανάπτυξης, το οποίο παρουσίασε προσφάτως η Επιτροπή, για την ενίσχυση της οικονομικής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων με την ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Κορυφής, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων προέβησαν σε απολογισμό της προόδου σε διάφορους τομείς, όπως: ψηφιακή συνδεσιμότητα, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη μείωση του κόστους περιαγωγής δεδομένων – αμοιβαία αναγνώριση πανεπιστημιακών διπλωμάτων και επαγγελματικών προσόντων εντός της περιοχής – μεταφορές και συνδεσιμότητα, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις πράσινες και γαλάζιες λωρίδες ΕΕ – Δυτικών Βαλκανίων – συνέχιση της εφαρμογής του οικονομικού και επενδυτικού σχεδίου, με 16,6 δισ. ευρώ να έχουν ήδη κινητοποιηθεί . Η ΕΕ χαιρέτισε επίσης θερμά τη δημιουργία νέας σχολής του Κολλεγίου της Ευρώπης στα Τίρανα και την έναρξη της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων για το πρώτο ακαδημαϊκό έτος 2024-2025.
Προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η ΕΕ είναι αποφασισμένη να εντείνει περαιτέρω την πολιτική της συνεργασία με την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, επιπλέον της βοήθειας που έχει ήδη παρασχεθεί. Η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τους εταίρους από τα Δυτικά Βαλκάνια ώστε να αντιμετωπίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες και τις κοινωνίες τους. Η ΕΕ υπενθύμισε την απόφασή της να ανοίξει για τα Δυτικά Βαλκάνια τον μηχανισμό της για από κοινού αγορές φυσικού αερίου και Υγροποιημένου Φυσικού Αεριού (ΥΦΑ), και παρότρυνε τους εταίρους που διαθέτουν αγορές αερίου να τον χρησιμοποιήσουν, για να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Τέλος, Η Διάσκεψη Κορυφής αποτέλεσε ευκαιρία να συζητηθούν συντονισμένες δράσεις για ζητήματα ασφάλειας και άμυνας, τα οποία έχουν γίνει ακόμη πιο επίκαιρα λόγω της επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η καταπολέμηση της χειραγώγησης των πληροφοριών από το εξωτερικό και η ενίσχυση της συλλογικής κυβερνοασφάλειας.