Τίθεται σε Ισχύ Ένα Νέο Εργαλείο που θα Επιτρέψει στην ΕΕ να Αντισταθεί στον Οικονομικό Εξαναγκασμό

Τέθηκε σε ισχύ ένας νέος Κανονισμός που παρέχει στην ΕΕ μέσα για την αποτροπή και την αντιμετώπιση του οικονομικού εξαναγκασμού, προασπίζοντας έτσι καλύτερα τα συμφέροντά της ίδιας και των κρατών-μελών της στην παγκόσμια σκηνή.
Το εργαλείο αυτό έχει πρωτίστως σχεδιαστεί για να λειτουργεί αποτρεπτικά κατά του οικονομικού εξαναγκασμού. Όταν παρόλα αυτά σημειώνεται εξαναγκασμός, το εργαλείο παρέχει μια βάση για καλά σταθμισμένη αντίδραση ώστε να σταματήσει ο εξαναγκασμός. Όταν μια χώρα αρνείται να άρει τον εξαναγκασμό, το εργαλείο παρέχει στην ΕΕ ένα ευρύ φάσμα πιθανών αντιμέτρων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η επιβολή δασμών, οι περιορισμοί στο εμπόριο υπηρεσιών και στις σχετικές με το εμπόριο πτυχές των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, καθώς και περιορισμοί στην πρόσβαση σε άμεσες ξένες επενδύσεις και δημόσιες συμβάσεις.
Ο Κανονισμός παρέχει ένα νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του εξαναγκασμού και καθορίζει τα μέσα για τη διερεύνηση και τη λήψη αποφάσεων από την ΕΕ. Περιλαμβάνει χρονοδιαγράμματα και διαδικασίες ώστε τα ενδιαφερόμενα μέρη που επηρεάζονται από τον εξαναγκασμό να επικοινωνούν με την Επιτροπή και να συμμετέχουν σε σχετική διαβούλευση πριν από τη λήψη αντιμέτρων. Επίσης, ο Κανονισμός περιλαμβάνει ένα πλαίσιο ώστε η ΕΕ να μπορεί να ζητά από τρίτες χώρες να αποκαταστήσουν τη ζημία που προκάλεσαν με τον οικονομικό εξαναγκασμό τους.
Η ΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με ομοϊδεάτες εταίρους και συμμάχους για την αντιμετώπιση του οικονομικού εξαναγκασμού, και ο Κανονισμός αυτός αποτελεί σημαντική προσθήκη στις διεθνείς προσπάθειες στον τομέα αυτό.
Η ΕΕ και τα κράτη-μέλη της έχουν καταστεί τα τελευταία χρόνια στόχος εσκεμμένων οικονομικών πιέσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον εν λόγω Κανονισμό το 2021 ως ειδικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του οικονομικού εξαναγκασμού στο πλαίσιο της νέας εμπορικής στρατηγικής της. Ως οικονομικός εξαναγκασμός ορίζεται η κατάσταση κατά την οποία τρίτη χώρα επιχειρεί να ασκήσει πίεση στην ΕΕ ή σε κράτος-μέλος ώστε να προχωρήσει σε συγκεκριμένη επιλογή, εφαρμόζοντας ή απειλώντας να εφαρμόσει μέτρα που επηρεάζουν αρνητικά το εμπόριο ή τις επενδύσεις της ΕΕ ή κράτους μέλους. Ένα ευρύ φάσμα πρακτικών καταναγκασμού μπορεί να ενεργοποιήσει το εν λόγω εργαλείο.
Όταν εξετάζει αν χωρεί η ενεργοποίηση του εργαλείου αυτού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λαμβάνει υπόψη τις παρατηρήσεις των ενδιαφερόμενων μερών ή τα κατάλληλα αντίμετρα σε ατομικές περιπτώσεις, ενώ οι επιχειρήσεις ενθαρρύνονται να υποβάλουν σχετικές πληροφορίες. Επιπλέον, έχει δημιουργηθεί ένα ενιαίο σημείο επαφής που θα συμβάλει στη λειτουργία του συγκεκριμένου εργαλείου. Κάθε ενδιαφερόμενο μέρος μπορεί να υποβάλει εμπιστευτικά πληροφορίες σχετικές με περιπτώσεις οικονομικού εξαναγκασμού ή με τη γενικότερη εφαρμογή του Κανονισμού, χρησιμοποιώντας το ενιαίο σημείο επαφής.
Ο Κανονισμός και κάθε δράση που μπορεί να αναληφθεί στο πλαίσιο αυτού συνάδουν με τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ και εδράζονται πλήρως στο διεθνές δίκαιο. Πέραν του εν λόγω εργαλείου, θεσπίζονται διάφορα άλλα εργαλεία για την ενίσχυση της